Şiir üzerine küçük not..(*)

Faiz Cebiroğlu

Şiir nedir? Tüm şairlerin, tüm şiir yazanların üzerinde odaklaştığı bu soruya,  ”geneli bağlar” bir biçimde cevap verilmemesi, anlayışla karşılanmalıdır. Tüm verilen tanımlara saygımız olmakla birlikte, şiiri, şiir yapan; şiiri düz yazıdan ayıran elementler vardır., diyorum. Bu elementlerden kalkarak, şiir üzerine, ben de,  küçük bir  not  yazmak istiyorum. Kolay mı, değil. Ama denemkte yarar vardır.

Şiir, sözcük olarak Arapçadır; his, sezgi ve ilham oluyor. Bu anlamda şiir, bir duyguyu, bir olayı, sahip olduğumuz ve savunduğumuz bir tutumu, bir değeri, estetiksel bir şekilde, kelime sanatı ile ifade etmek oluyor.

Örnek mi, vardır:

UMUT FIRINI

Antakya’da sıcak var

Yoksulları yakıyor

Su oldum

Söndürücü su

Aktım

Sıcağı unutmuşum

Nehir olmuşum

Asi nehri

Asilerin nehri..

Antakya’da sıcak var

Fırın gibi yakıyor

Piştim

Ekmek oldum

Halk ekmeği

Sıcağı unutmuşum

Kendim fırın olmuşum

Halk fıını

Umut fırını. ( F.Cebiroğlu / Antakya )

Şiir mi,  bir kelime sanatıdır.

Kelime sanatı mı,  metafordur!

Kelime sanatı olan şiir, belirli elementlere dayanıyor. Bu elementlerin en basiti şudur: Tam tekerlemeler, yarı-tekerlemeler, ses yinelenmesi, ritim ve metafordur. Metefor, simgesel, resimli dil anlatımıdır.

Şiir, edebiyat branşında, bana göre, lirik bölümüne geçiyor. Lirik mi, ”lyra”, ”lyre” den adını alan telli bir sazdır. Yunan edebiyatında, ozanlar şiirlerini bu telli saz aracılığı ile seslendirirlerdi. Bu anlamda ve bağlamda lirik, ozanın duygularını en içten dile getirmek ve seslendirmek oluyor.

Anadolu’du da şiir budur: Liriktir!..

Değişik şiir türleri vardır. Geleneksel şiir türleri vardır. Serbest şiir türleri vardır. Ama şiir hangi türde yazılırsa yazılsın, önemli olan şiirin, şiir olması, yani, kelime sanatı olmasıdır.

Görülüyor, şiirin temel özellikleri vardır. Bu temel özelliklerden en önemlisi, şiirin, günlük olarak kullandığımız sözlü ve yazılı dilden ayrılmasıdır. Bu bağlamda  temel özellikler, simgesel anlatım ile dil tekniği oluyor. Bu mu, şudur: Kelime ve kavramları birleştirmek ve resim dili ile iletmek, şiir yazmak  oluyor.

Şiir, kelime sanatıdır.

Kelime sanatı olan şiir, bir duyguyu, bir tutumu estetiksel bir şekilde tasvir etmek oluyor.

Şiir, simgesel anlatımın öz-bilinci oluyor; ritim oluyor, kafiye oluyor, müzik oluyor.

Şiir, kelime sanatı oluyor!

----------

(*) Tüm yazar dostlara ve okuyuculara iyi bir yaz- tatili diliyorum. Eylül ayında, yeni yazılarla buluşmak üzere…